Sebastian Kondracki i Polski Model Językowy Bielik - Nowa Era Sztucznej Inteligencji

Sztuczna inteligencja rozwija się w zawrotnym tempie, a Polska nie pozostaje w tyle. Jednym z najważniejszych kroków w kierunku budowy niezależnych, otwartych technologii AI jest Bielik – polski duży model językowy. Jego twórcą i liderem projektu jest Sebastian Kondracki, pochodzący z Kluczborka, który wraz z zespołem ekspertów oraz społecznością Open Source, pracuje nad rozwojem nowoczesnych technologii przetwarzania języka naturalnego.

Kim jest Sebastian Kondracki?

Sebastian Kondracki to lider projektu Open Spichlerz, który od lat zajmuje się budową otwartych modeli językowych i narzędzi AI. Jego praca koncentruje się na tworzeniu technologii dostępnych dla wszystkich, co pozwala na rozwój innowacji zarówno w biznesie, nauce, jak i sektorze publicznym. Bielik, nad którym pracuje od 2022 roku, jest pierwszym polskim modelem językowym tej skali, stworzonym w pełni z myślą o użytkownikach polskojęzycznych.

Bielik – Polski Model Językowy

1️⃣ Historia powstania

Projekt Bielik narodził się w 2022 roku jako odpowiedź na rosnące potrzeby rynku dotyczące lokalnych modeli AI. Główne cele to:

• ✅ zapewnienie wysokiej jakości przetwarzania języka polskiego,

• ✅ otwarty dostęp dla naukowców, firm oraz instytucji publicznych,

• ✅ możliwość wdrażania modelu na własnej infrastrukturze, bez konieczności korzystania z zagranicznych chmur.

2️⃣ Dane treningowe i infrastruktura

Kluczowym elementem każdego modelu językowego są dane, na których jest trenowany. Zespół Bielika zgromadził 2,8 TB danych tekstowych, pozyskanych z różnych otwartych źródeł, takich jak:

• 📜 orzeczenia sądowe,

• 📚 polska literatura w domenie publicznej,

• 📂 zasoby Open Data,

• 🏛️ dokumenty legislacyjne.

Trening modelu odbywał się na superkomputerze Helios, posiadającym 440 kart GPU, co pozwoliło na efektywne i szybkie dostrojenie modelu do specyfiki języka polskiego.

Bielik 1.0 i Bielik 2.0

3️⃣ Pierwsza wersja modelu – Bielik 1.0

W kwietniu 2023 roku ukazał się Bielik 1.0 – pierwsza wersja polskiego modelu językowego, która choć była eksperymentalna, pozwoliła na testowanie jego możliwości i wprowadzenie poprawek. Był to duży krok w stronę rozwoju otwartych modeli AI w Polsce.

4️⃣ Bielik 2.0 – Nowa jakość AI

28 sierpnia 2024 roku zaprezentowano Bielika 2.0, czyli model o 11 miliardach parametrów, stworzony w pełni przez polskich inżynierów i dostępny na otwartej licencji. Co wyróżnia Bielika na tle innych modeli?

Kluczowe cechy Bielika 2.0:

• 🔹 Otwarta architektura – pełna transparentność kodu i danych,

• 🔹 Możliwość dostrajania – przystosowanie do specyficznych zastosowań (medycyna, prawo, e-commerce),

• 🔹 Lokalne uruchomienie – możliwość wdrożenia na własnym serwerze,

• 🔹 Szybkość działania – zoptymalizowany do uruchomienia na jednej karcie GPU.

5️⃣ Zastosowania Modelu Bielik

Bielik znajduje zastosowanie w wielu branżach:

• 🛒 Biznes i e-commerce 

• automatyczna analiza maili, generowanie opisów produktów, personalizacja treści.

•  Wyszukiwanie informacji w dużych zbiorach dokumentów.

• Generowanie raportów na podstawie analizy danych z systemów CRM.

•  Personalizowane rekomendacje na podstawie wcześniejszych interakcji użytkownika. 

• ⚖️ Sektor prawny i administracja  

• analiza dokumentów, wyszukiwanie kluczowych informacji w orzeczeniach sądowych.

•  Analiza umów i dokumentów prawnych w kancelariach oraz firmach. 

• Przetwarzanie plików PDF i automatyczne generowanie podsumowań.

• Ekstrakcja kluczowych informacji, takich jak numery faktur, daty, kwoty.

• 🏥 Medycyna 

• wsparcie w analizie dokumentacji medycznej, generowanie raportów.

• 🎓 Edukacja i badania  

• tworzenie treści dydaktycznych, analiza tekstów naukowych.

• Poprawa stylistyczna i gramatyczna tekstów. 

• 🤖 Obsługa klienta

• Analiza e-maili i klasyfikacja wiadomości pod kątem tematyki.

• Generowanie automatycznych odpowiedzi i personalizacja komunikacji z klientem.

• Wykorzystanie modelu w chatbotach do obsługi klientów 24/7. 

6️⃣ Trenowanie Bielika na Własnych Danych

Jednym z najważniejszych aspektów modelu Bielik jest możliwość dostrajania go do specyficznych potrzeb użytkownika. Trening na własnych danych pozwala firmom i organizacjom dostosować model do:

• 🔹 Analizy dokumentacji wewnętrznej,

• 🔹 Wsparcia obsługi klienta z wykorzystaniem specjalistycznych danych,

• 🔹 Tworzenia dedykowanych chatbotów i wirtualnych asystentów,

• 🔹 Segmentacji klientów i analizy treści e-commerce.

Bielik obsługuje fine-tuning, czyli dostrajanie modelu na własnych zbiorach danych, co umożliwia personalizację AI do unikalnych zastosowań w organizacjach.

7️⃣ Praca z Promptami – Jak Efektywnie Korzystać z Bielika?

Dzięki dobrze skonstruowanym promptom, użytkownicy mogą uzyskać precyzyjne odpowiedzi oraz lepiej kontrolować generowany tekst.

🔹 Kluczowe zasady tworzenia promptów:

• 🎯 Dokładność – Im bardziej szczegółowe pytanie, tym lepsza odpowiedź.

• 📖 Struktura – Używanie wyraźnych sekcji i nagłówków pomaga modelowi lepiej zrozumieć kontekst.

• 📊 Formatowanie wyników – Możliwość generowania danych w formatach CSV, JSON, XML dla automatyzacji procesów.

• 🔥 Optymalizacja temperatury – Wartość parametru "temperatura" wpływa na kreatywność modelu – niskie wartości generują bardziej precyzyjne odpowiedzi, wysokie – bardziej kreatywne.

8️⃣ Wdrożenie Bielika – Jak Zacząć?

Aby skorzystać z Bielika, można:

• 💬 Czatować z modelem na stronie Chat Bielik AI,

• 🖥️ Zainstalować go lokalnie poprzez LM Studio lub Jan AI,

• ⚙️ Wykorzystać API do wdrożenia modelu w swoich systemach.

9️⃣ Społeczność i Przyszłość Bielika

Projekt Bielik to nie tylko model językowy, ale również aktywna społeczność na Discordzie, licząca ponad 2000 entuzjastów AI. W ramach inicjatywy Obywatel Bielik, planowane jest rozszerzenie modelu o:

• 🏡 Gwarę regionalną (np. śląską, kaszubską),

• 🖼️ Model multimodalny (analiza obrazów, tekstu i dźwięku),

• 🧠 Dalszy rozwój wnioskowania i myślenia AI.

🔟 Podsumowanie

Sebastian Kondracki i zespół Open Spichlerz dokonali przełomu, tworząc pierwszy polski otwarty model językowy. Bielik 2.0 to narzędzie, które może zrewolucjonizować wiele branż, zapewniając pełną kontrolę nad danymi i możliwością dostosowania do specyficznych potrzeb. Przyszłość AI w Polsce zapowiada się obiecująco, a Bielik jest tego najlepszym przykładem.

Czym wyróżnia się Bielik na tle konkurencji?

Bielik to w pełni polski model językowy, który został wytrenowany głównie na polskojęzycznych zbiorach danych. To oznacza, że:

✔️ Rozumie niuanse języka polskiego – w przeciwieństwie do globalnych modeli, które często mają problemy z polską gramatyką, składnią i kontekstem.
✔️ Może być wdrażany lokalnie – pozwala na pełną kontrolę nad danymi i ich przetwarzaniem, co jest kluczowe dla branż regulowanych, takich jak prawo, medycyna czy finanse.
✔️ Jest otwartoźródłowy – każdy może pobrać model, testować go i dostosowywać do własnych potrzeb.
✔️ Jest zoptymalizowany pod kątem efektywności – z 11 miliardami parametrów Bielik jest stosunkowo „lekki” i może działać nawet na jednej karcie GPU, co znacząco obniża koszty wdrożenia.

Dzięki współpracy z Cyfronetem oraz wykorzystaniu superkomputera Helios, Bielik został stworzony w sposób, który łączy wysoką jakość generowanych odpowiedzi z możliwością dalszego dostrajania modelu pod konkretne zastosowania.